Six Sigma is een managementmethode met als invalshoek kwaliteit om operationele prestaties van een organisatie te verbeteren door middel van het identificeren van tekortkomingen en variatie in, en het gestructureerd verbeteren van, werkprocessen binnen een organisatie. Met Lean Six Sigma wordt de combinatie van een Lean aanpak en een Six Sigma benadering aangeduid. Zie hiervoor de laatste paragraaf.

Geschiedenis Six Sigma

Six Sigma is ontstaan bij Motorola in de jaren ’80 als oplossing voor problemen met productkwaliteit en klanttevredenheid. Het was min of meer een bundeling van kennis die al sinds de jaren ’20 was opgedaan.

Pas later is een van de bedenkers een consultancybedrijf begonnen en heeft met een partner een boek uitgegeven waarmee Six Sigma als managementmethode bekend is geworden.

Six Sigma bereikte grote bekendheid nadat het grootschalig bij General Electric was toegepast en daar miljarden aan besparingen opleverde. Andere grote bedrijven zoals Xerox, Siemens, Microsoft, DuPont kregen daardoor ook interesse in Six Sigma.

Wat is Six Sigma?

Six Sigma is een managementmethodiek met drie aspecten:

1. Statistische benadering van processen met focus op reductie variatie
2. DMAIC verbetermethode
3. De ‘Belt’ verbeterorganisatie

Hieronder worden deze aspecten verder toegelicht.

1. Statistiek en Six Sigma

Een cijfermatige onderbouwing inclusief significante statistische analyses vormen de basis van de aanpak. Focus ligt op het reduceren van variatie (afwijkingen) zodat sprake is van een ultiem beheerst en betrouwbaar proces.

SPC (= Statistical Process Control)

De basisstatistiek gaat uit van statistische procesbeheersing (SPC). Hierbij dienen de metingen binnen gestelde grenzen te blijven. De upper en lower control limit zijn de statistische regelgrenzen en de upper en lower specification limit zijn de grenzen die de klant stelt. In onderstaand voorbeeld is de streef diameter 88 μm (=micrometer) maar stelt de klant dat deze in ieder geval tussen 93 μm en 83 μm moet liggen.

Het achterliggende idee is dat processen alleen beheerst en verbeterd kunnen worden als er inzicht in deze processen bestaat. Hiervoor zijn beschrijvingen en metingen vereist. Six Sigma is gebaseerd op statistisch denken en kent zijn oorsprong in de kwaliteitscirkel van William Edwards Deming.

Six Sigma

In de statistiek is σ (sigma) een maatstaf voor de spreiding van een variabele, dit wordt ook wel de standaard afwijking van het gemiddelde genoemd. Binnen Six Sigma is de spreiding een indicatie voor de variatie in het proces ofwel de mate waarin het proces onder controle is. Deze spreiding van een variabele, zoals het aantal defecten per pagina, wordt gekoppeld aan de eisen van de klant.

Voorbeeld 6σ

Denk bijvoorbeeld aan het aantal spellings-, grammatica- en typefouten of feitelijke onjuistheden per krantenpagina. Een paar fouten of onjuistheden (“defecten”) per pagina is doorgaans acceptabel voor een lezer, maar als een totaal van 100 of meer defecten per pagina herhaaldelijk voorkomt, zullen, uiteindelijk, veel abonnees opzeggen. In het algemeen werken bedrijven, waar geen actieve kwaliteitsbewaking plaatsvindt, met een proceskwaliteit van grofweg 2 tot 3 sigma (ongeveer 31% of minder tot 7% aan defecten) per processtap.

Six Sigma is een foutenmaatstaf waarbij een waarde van 6σ (sigma) het aantal defecten niet meer dan 3,4 per miljoen mogelijkheden bedraagt!!!!!

Bij 4σ bijvoorbeeld ligt het aantal defecten op 6200 per miljoen mogelijkheden, dus veel hoger. In die zin is de waarde van 6σ een symbool voor het streven naar (bijna) perfectie.

In het hier genoemde voorbeeld zijn de grenzen aangegeven door de klant (Lower Specification Limit en Upper Specification Limit). In de huidige situatie met 4σ voldoet men nog aan de eisen. Maar als de klant de eisen aangescherpt (LSL naar rechts en USL naar links) is 6σ gewenst en zal men de variatie in het proces moeten verminderen. 

2. Verbetermethodiek Six Sigma

Six Sigma gebruikt een vaste methodologie gebruikt om problemen op te lossen, namelijk de DMAIC-methodologie. DMAIC is een acroniem voor Define-Measure-Analyze-Improve-Control.

DMAIC is generiek toepasbaar in elk bedrijfsproces. Six Sigma bevat een duidelijke klantfocus en weten wat de klant wil is essentieel (“Voice of the Customer”). De klant en niet het bedrijf zelf, bepaalt of een product of dienst voldoet aan de eisen. 

Waar staan de letters DMAIC voor?

Define – Het definiëren van het probleem en het afstemmen van de projectorganisatie
Measure – Prestatie van het proces in kwestie concretiseren d.w.z. nulmeting bepalen
Analyze – Onderbouwing van oorzaken van het probleem – oorzaken?
Improve – Ontwerpen en selecteren van oplossing(en) d.w.z. procesoptimalisatie bepalen
Control – Het implementeren en borgen van de verbeteringen

3. Verbeterorganisatie Six Sigma

Het derde aspect is de wijze waarop verbeterprojecten zijn georganiseerd. Bij de verbeterteams zijn rollen gedefinieerd naar analogie van Karate namelijk: Champions, Master Black Belts, Black Belts, Green Belts en Yellow Belts. Idealiter worden procesverbeteringen topdown gestuurd (van hoger management tot de werkvloer), waarbij het management op alle niveau’s ondersteuning bieden.

De Champions (proceseigenaren), Sponsors (zorgen m.n. voor budget) en degenen die verantwoordelijk zijn voor het actief steunen en promoten van het Six Sigmaprogramma en de daaruit voortvloeiende opbrengsten (stakeholders), zijn managers die rechtstreeks aan de directie rapporteren of daar zelfs deel van uit maken.

Master Black Belts zijn de Lean specialisten die vaak leiding geven aan het overkoepelende Lean Programma. Zij trainen de Black Belts en begeleiden de overige Belts.

Black Belts zijn vaak leidinggevenden uit het middenkader die de projecten leiden.

Green Belts helpen de Black Belts de projecten succesvol uit te voeren maar zijn vaak zelf ook in staat om minder complexe verbeterprojecten uit te voeren.

Yellow Belts – kennen de gebruikte technieken en basisstatistiek en ondersteunen bij het uitvoeren van verbeterprojecten.

Belangrijk aspect bij Six Sigma is dus het trainen van de leidinggevenden en medewerkers in het bedrijf, aangezien zij de verbeteringen uiteindelijk zelf uitvoeren.

Six Sigma in combinatie met Lean en TQM

Ook combinaties van Six Sigma met andere kwaliteitsverbeteringsprogramma’s komen voor, zoals Lean Six Sigma, waarbij bijvoorbeeld ook gebruik wordt gemaakt de Lean filosofie en -technieken.

Het doel van TQM, Six Sigma en Lean Manufacturing komt overeen: door procesverbetering de verspilling en middelen minimaliseren en tegelijk klanttevredenheid en financiële resultaten verhogen.

Bij TQM ligt de focus meer op de klant en het streven naar klanttevredenheid, terwijl Six Sigma en Lean, ondanks dat de klant centraal staat, meer gericht zijn op het verminderen van variatie en verspilling. Organisaties kunnen de meeste winst behalen door deze drie systemen te combineren.

Deze drie methodes zijn door Toyota gecombineerd in het Toyota Production Systeem, dat inmiddels door veel bedrijven is gekopieerd.